در بخش پنجم به ادامه موضوع شبکه های کامپیوتری می پردازیم . در قسمت قبل در مورد انواع شبکه های کامپیوتری بر اساس وسعت جغرافیایی صحبت کردیم . در این قسمت میخواهیم انواع دیگر از دسته بندی شبکه های کامپیوتری رو بررسی کنیم. انواع دسته بندی های شبکه : 1. انواع شبکه های رایانه ای (بر اساس وسعت جغرافیایی) 2. انواع شبکه بر اساس رسانه ارتباطی 3. انواع شبکه بر اساس نوع ارتباط 4. انواع شبکه بر اساس نوع معماری 5. انواع شبکه بر اساس توپولوژی 6. انواع شبکه ها از نظر مدل سرویس دهی

انواع دسته بندی های شبکه :

  1. انواع شبکه های رایانه ای (بر اساس وسعت جغرافیایی)
  2. انواع شبکه بر اساس رسانه ارتباطی
  3. انواع شبکه بر اساس نوع ارتباط
  4. انواع شبکه بر اساس نوع معماری
  5. انواع شبکه بر اساس توپولوژی
  6. انواع شبکه ها از نظر مدل سرویس دهی

 

انواع شبکه بر اساس رسانه ارتباطی

  • شبکه سیمی : همانطور که از اسم آن مشخص است، در این نوع شبکه ‌های کامپیوتری برای اتصال دستگاه های شبکه از رسانه های فیزیکی مثل سیم مسی، سیم زوج به هم تابیده یا کابل های فیبر نوری استفاده می شود. کابل های فیبر نوری، پهنای باند بیشتری دارند و سرعت انتقال آنها بالاتر است.
  • شبکه بی سیم : در این نوع شبکه ها برای اتصال دستگاه ها و کامپیوترها به جای سیم از اتصالات فرکانس رادیویی استفاده می شود.

تلفن های همراه

حسگرهای بی سیم

ریموت کنترل تلویزیون

گیرنده های ماهواره ای نمونه هایی از دستگاه های بی سیم هستند.

 

رسانه های مورد استفاده در شبکه چیست؟

  • Capper (سیم مسی)
  • Fiber optic(فیبرنوری)
  • Wireless

 

انواع شبکه بر اساس نوع ارتباط :

  • شبکه point to point : در این شبکه، بین هر دو گره یا دستگاه ارتباط خصوصی و مستقیمی وجود دارد که همین ویژگی باعث می شود به امنیت ارتباطات بالا باشد و نیازی به رمزگذاری نباشد.

تماس تلفنی یک نمونه رایج از این نوع شبکه ‌های کامپیوتری است. با این نوع ارتباط، در یک شبکه عمومی امکان انتقال ترافیک خصوصی فراهم می شود. وجود لینک اختصاصی باعث می شود که کل پهنای باند مخصوص دو لینک باشد و امنیت و حریم خصوصی به طور کامل حفظ شود.

  • شبکه Multipoint: در این نوع شبکه، کانال ارتباطی بین چند دستگاه یا گره به اشتراک گذاشته می شود. استفاده چند گره از ظرفیت کانال ارتباطی باعث می شود که بهره وری پهنای باند به حداکثر برسد. نحوه ارسال داده یا فایل به این صورت است که یک فرستنده وجود دارند و چند گیرنده که همه گیرنده ها به صورت اشتراکی به این داده ها دسترسی دارند و فاصله معیاری برای دریافت داده نیست. مشترک بودن کانال ارتباطی باعث کاهش امنیت و حریم خصوصی می شود.
  • شبکه Broadcast :در این نوع شبکه ‌های کامپیوتری، یک کانال ارتباطی وجود دارد و یک کامپیوتر نقش ارسال بسته را برعهده دارد و کامپیوترهای دیگر موجود در شبکه آن را دریافت می کنند. البته، بسته دارای آدرس گیرنده است و هر کامپیوتر موقع دریافت بسته آدرس را بررسی می گیرد و در صورت مطابقت، آن را تحویل می گیرد. این نوع شبکه ‌های کامپیوتری معمولاً کوچک و محلی هستند.

 

انواع شبکه بر اساس نوع معماری

  • معماری کلاینت – سرور : در این معماری یک کامپیوتر به عنوان سرور عمل می کند که کارایی بالایی دارند و

ذخیره داده ه

دسترسی کاربران

درایور دیسک

چاپگرها

ترافیک شبکه تحت مدیریت سرور است.

در این نوع شبکه ها، سرور به عنوان نقطه مرکزی عمل می کند و بقیه کامپیوترها (کلاینت ها) به آن وصل می شوند و با ثبت درخواست، سرویس یا داده های درخواستی خود را از سرور دریافت می کنند.

  • معماری همتا به همتا (Peer to Peer) : به کامپیوترهای با قابلیت ها و تنظیمات مشابه، همتا گفته می شود. در این نوع معماری، کامپیوترهای همتا از طریق اینترنت به همدیگر وصل می شوند.

 برای انتقال داده، نیازی نیست که یک کامپیوتر به عنوان سرور عمل کند، هر فایل و داده ای مستقیماً بین سیستم های موجود در شبکه می تواند به اشتراک گذاشته شود یعنی هر کامپیوتری می تواند سرور یا کلاینت باشد.

  • معماری ترکیبی :همانطور که از اسم آن مشخص است، این معماری ترکیبی از مدل سرور-کلاینت و همتا به همتا است.

انواع کامپیوتر در شبکه :

  1. کامپیوتر سرور (سرویس دهنده)
  2. کامپیوتر کلاینت (سرویس گیرنده)

درشبکه ،سرورها(Server) بعنوان سرویس دهنده وکلاینت ها (Client)بعنوان سرویس گیرنده عمل خواهند کرد.

سرورکامپیوتری است که به شبکه متصل است و  وظیفه خدمات رسانی را دارد.

کلاینت نیزکامپیوتری است که متقاضی خدمات از سرور است.

 

سرور (Server)

سرور کامپیوتر همواره روشن است که در تمامی مواقع در دسترس است و به کامپیوترها و تجهیزات دیجیتالی که به شبکه متصل هستند، سرویس می‌دهد. و به همین دلیل به سرور ، سرویس‌دهنده می‌گویند.

اساساً راه‌‌اندازی سرورها برای ارائه خدمت به تجهیزات متصل در شبکه انجام می‌شود تا بتوانند به درخواست‌های کلاینت‌ها پاسخ دهند.

به عنوان نمونه در زمان اتصال شما به یک وب‌سایت و استفاده از خدمات آن، سرور آن سایت در حال خدمت‌رسانی به شما است.

سرورها خدمات متنوعی در اختیار کلاینت‌ها قرار می‌دهند که از آن جمله می‌توان  File server، web server، game server، printer server و … نام برد.
پرینترسرور (printer server) یکی از انواع سرویس‌‌دهنده‌هاست که در یک شبکه، تمامی کامپیوترهای شبکه به آن وصل می‌شوند و به این ترتیب می‌توانند نیاز چاپی خود را رفع کنند. این سرویس‌دهنده به کمک شبکه LAN درخواست‌های چاپی اطلاعات کلاینت‌ها را پاسخ ‌می‌دهد.

کلاینت (Client)

تعریف 1 : در مقابل سرور(Server)، تجهیزات و کامپیوترهایی که از سرور، خدمات دریافت می‌کنند کلاینت (Client)  نامیده می‌شوند.

معنای لغوی کلاینت، سرویس‌گیرنده‌ است.

تعریف 2: تمامی تجهیزات، کامپیوترها و یا نرم‌افزارهای متصل به سرویس‌دهنده که که سرور به آن خدمت ارائه می‌دهد، سرویس‌گیرنده محسوب می‌گردند.

کامپیوترهای موجود در شبکه که به چاپگر اتصال دارند، از آنجایی که از چاپگر شبکه، درخواست خدمات چاپ اطلاعات دارند، سرویس‌گیرنده شبکه محسوب می‌گردند.

 

وظایف سرورها

ازآنجایی که سرورها وظیفه ارائه خدمت به کلاینت‌ها را دارند، بدیهی است که به لحاظ سخت‌افزاری، کامپیوترهای قدرتمندی محسوب می‌شوند.

اشتراک منابع برای استفاده کلاینت‌ها در شبکه توسط سرور صورت می‌گیرد.

اختصاص هارد، رم، سی‌پی‌یو به کلاینت‌های شبکه، میزان استفاده از اینترنت، مدیریت پرینترها و …. از جمله منابعی است که توسط سرویس‌دهنده به سرویس‌گیرندگان در شبکه اختصاص می‌یابد.

سرورها تعیین‌کننده میزان استفاده از منابع شبکه توسط کلاینت‌ها هستند.

یک سرویس‌دهنده می‌بایست به درخواست کلاینت‌ها و هر سرویس‌گیرنده‌ای در شبکه پاسخ دهد. زمانی که دو سرویس‌گیرنده که کاربر محسوب می‌شوند قصد تبادل پیغام و اطلاعات دارند، سرویس‌دهنده ابتدا داده را ذخیره می‌کند و سپس به سرویس‌گیرنده دیگر ارسال می‌گردد.

 

وظایف کلاینت‌ها

کلاینت‌ها وظیفه اصلی که برعهده دارند،

  1. ارسال درخواست‌های خود به سرویس‌دهنده (سرور) است. باتوجه به نوع نیاز هر کلاینت،‌ درخواست‌ها توسط آن از طریق برنامه‌های کاربردی به سرور ارسال می‌گردد. می‌توانیم کلاینت را مشتری درنظر بگیریم که از سرور تقاضای کار (task) می‌نماید.
  2. ارسال و به اشتراگ‌گذاشتن اطلاعات در شبکه از دیگر وظایف مهم کلاینت‌ها محسوب می‌گردد. نمونه آن زمانی است که کاربران در یک سرور چت، اطلاعات خود را به سمت سرور ارسال می‌نمایند و سپس ارسال اطلاعات از کلاینت به کاربر دیگر از سوی سرور انجام می‌شود.

 

تجهیزاتی که به عنوان سرویس دهنده و سرویس گیرنده عمل می کنند:

  • کامپیوترها
  • پرینترهای تحت شبکه
  • تلفن های VOIP
  • دوربین های امنیتی
  • تجهیزاتی که توسط افراد داخل شبکه جابجا خواهند شد.